โครงสร้างกิจการไฟฟ้าและแผนการจัดหาไฟฟ้าของประเทศ

           โครงสร้างกิจการไฟฟ้าของประเทศไทยเป็นรูปแบบ Enhanced Single Buyer Model (ESB) ตามที่คณะรัฐมนตรีเห็นชอบเมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2546 ปัจจุบัน กฟผ. เป็นผู้ผลิตไฟฟ้า ส่งไฟฟ้า และเป็นผู้รับซื้อไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าเอกชน ได้แก่ IPP และ SPP รวมถึงรับซื้อไฟฟ้าจากต่างประเทศ ในขณะที่ กฟน. และ กฟภ. เป็นผู้รับซื้อไฟฟ้าจาก VSPP  โดย กฟผ.จะจำหน่ายไฟฟ้าผ่านระบบส่งไฟฟ้า (Transmission) ให้แก่ กฟน. และ กฟภ. เพื่อจำหน่ายไฟฟ้าให้กับผู้ใช้ไฟฟ้าภายในพื้นที่รับผิดชอบของการไฟฟ้า นอกจากนี้ กฟผ. ยังจำหน่ายไฟฟ้าบางส่วนโดยตรงให้แก่ผู้ใช้ไฟฟ้ารายใหญ่บางรายที่ได้รับอนุญาตให้จำหน่ายได้ภายใต้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง และมีศูนย์ควบคุมระบบไฟฟ้า (System Operator : SO) ทำหน้าที่ในการควบคุม บริหารและกำกับดูแลการเดินเครื่องโรงไฟฟ้า ทั้งของ กฟผ. IPP SPP และโรงไฟฟ้าที่มีสัญญารับซื้อไฟฟ้าจากต่างประเทศ ให้ระบบพลังงานมีความสมดุล มั่นคง มีเสถียรภาพ ประสิทธิภาพและความน่าเชื่อถือ ตามความในมาตรา 87 แห่งพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. 2550 โดย กฟผ. เป็นผู้รับใบอนุญาตควบคุมระบบไฟฟ้า

            กระทรวงพลังงาน โดย สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน ได้มีการวางแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย (Power Development Plan : PDP) เพื่อเป็นแผนหลักในการจัดหาพลังงานไฟฟ้าของประเทศให้เพียงพอกับความต้องการใช้ไฟฟ้ารองรับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจการเปลี่ยนแปลงไปของเทคโนโลยีด้านการผลิตไฟฟ้าที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต แผน PDP ฉบับปัจจุบันที่ใช้อยู่ คือ แผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ. 2561 – 2580 ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 (PDP 2018 Rev.1) การจัดทำแผน PDP ได้ให้ความสำคัญ 3 ด้าน ได้แก่ ความมั่นคงทางพลังงาน ด้านเศรษฐกิจ และด้านสิ่งแวดล้อม โดยจะต้องสอดคล้องทิศทางการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ ซึ่งได้มีการประมาณการค่าพยากรณ์ความต้องการใช้ไฟฟ้าของประเทศ โดยประมาณการจากแนวโน้มการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศ สามารถดูข้อมูลได้ในแผน PDP 2018 Rev.1